Ochotnicza Straż Pożarna w Tuliszkowie

Zawiązanie Straży Pożarnej w Tuliszkowie datuje się na rok 1906. Właśnie w tym okresie grupa światłych mieszkańców tego miasteczka po wielu spotkaniach uznała konieczność zawią­zania takiej jednostki. Już jesienią 1905 roku zawiązał się komitet założycielski straży w skład którego weszli: Franciszek Hanć, Konstanty Hubner, Włodzimierz Iwanów, Józef Kruczkowski, Władysław Lesiński, Józef Mikołajewski, Stanisław Olkiewicz, Bartłomiej Patrzykąt, Józef Patrzykąt oraz Stanisław Piwoński. Pierwszym krokiem nowo powstałego komitetu było wystosowa­nie pisma skierowanego do władz Guberni Kaliskiej z prośbą

0       wyrażenie zgody na zawiązanie Ochotniczej Straży Pożarnej. Władze guberni pozytywnie zareagowały na pismo co zaowoco­wało  zarejestrowaniem jednostki  strażackiej  z dniem   16  lipca 1906 roku.

W ciągu najbliższych dni został wybrany pierwszy zarząd na czele którego stanęli: Bolesław Lisowski-prezes, Samuel Nelken - wiceprezes oraz naczelnik-Włodzimierz Iwanów.

Najpilniejszym   problemem   przed  jakim   stanął   prezes i         reszta zarządu, była potrzeba budowy remizy strażackiej. Dzięki wytrwałości i ogromnej ofiarności, zaledwie w ciągu pierwszego półrocza  działalności   straży  w Tuliszkowie  stanęła  drewniana
remiza poświęcona przez ks. kanonika, miejscowego proboszcza Stanisława Skulskiego. Obiekt nie był zbyt duży, ale posiadał ga­raż przystosowany do przechowywania sprzętu gaśniczego, salę i niewielkie   pomieszczenie   z   przeznaczeniem   na   działalność
władz jednostki.

W roku 1907 zarząd straży dokonał starań, aby założyć pierwszą orkiestrę strażacką. W tym celu przeprowadzono kwestę wśród druhów oraz mieszkańców Tuliszkowa, dzięki której zakupiono instrumenty muzyczne za łączną kwotę 800 rubli, co na tamte czasy było dość znaczną sumą. Pierwszym kapelmistrzem został miejscowy organista Piotr Olkiewicz.

W latach 1907-1908, gdy funkcję naczelnika pełnił Cze­sław Kraniec, zakupiono dla jednostki 5 beczek drewnianych dwukołowych, drabinę rozstawianą, prądnicę, 18 pasów z topo­rami, 30 pasów skórzanych do mundurów, 4 bosaki, 4 szpadle, 2 siekiery, linę ćwiczebną, 8 linek pożarniczych, 4 sygnałki kawa­leryjskie, ponadto wyremontowano dwie stare sikawki wcześniej zakupione.

W tym samym czasie straż wzbogaciła się o sztandar. Zbiórkę na jego zakup prowadziły Teodozja Lesińska, Helena Wróblewska oraz Leokadia Zienkiewicz. Jesienią 1907 roku nowy proboszcz parafii w Tuliszkowie ks. Leopold Ciesielski dokonał poświecenia sztandaru. Rodzicami chrzestnymi byli Joanna Kranc i Zygmunt Rowiński. W uroczystości brały udział licznie przybyłe delegacje z okolicznych jednostek strażackich.

W kolejnych latach funkcję naczelnika pełnił Franciszek Roplewski. Za jego kadencji straż w Tuliszkowie podjęła się bar­dzo ciężkiego zadania jakim była budowa nowej, murowanej strażnicy spełniającej wymogi jednostki. W tym celu zarząd straży postanowił zaciągnąć pożyczkę długoterminową w wysokości 2 tysięcy rubli. Dzięki wytężonej pracy obiekt stanął po dwóch latach budowy. W części parterowej posiadał dwa garaże i po­
mieszczenia dodatkowe, na piętrze zaś został wyposażony w salę widowiskową ze sceną.

W tym czasie Ochotnicza Straż Pożarna w Tuliszkowie została wystawiona na wielką próbę. W 1911 roku wzięła udział w gaszeniu pożaru w Sarbicku, gdzie spłonęło 28 zabudowań oraz dzień później była zmuszona walczyć z żywiołem na terenie wsi Piaski i Tuliszkowa. Zwarta zabudowa obu miejscowości i silny wiatr spowodował, iż większość Tuliszkowa spłonęła.

W 1914 roku wybucha I wojna światowa. Nadzieja na od­zyskanie niepodległości zawitała także do Tuliszkowa, lecz zosta­ła okupiona licznym zaciągiem do wojska rosyjskiego druhów strażaków. Pozostali na miejscu pełnili funkcję milicji obywatelskiej, a w fazie końcowej zasilili oddziały Józefa Piłsudskiego. W roku 1918, gdy wolność stała u bram Polski, druhowie czynnie włączyli się w organizację kancelarii i władz miejskich.

Należy tu także wspomnieć o zacnej uroczystości, która miała miejsce 28 kwietnia 1919 roku, gdy w centrum Tuliszkowa został posadzony „Dąb Wolności" oraz dokonano odznaczenia członka miejscowej straży Bartłomieja Patrzykąta, mieszkańca miasta, uczestnika Powstania Styczniowego.

Działalność straży w okresie międzywojennym wykazywa­ła dużą aktywność druhów na rzecz jednostki i miasta. Straż do­konała wymiany symboli rosyjskich na polskie i położyła duży nacisk na wyszkolenie młodych adeptów sztuki pożarniczej. Or­ganizowano liczne imprezy o charakterze dochodowym jak lote­rie, założono Koło Miłośników Sceny, które występami w oko­licznych miejscowościach zbierało fundusze celem pokrycia wy­datkowanych sum na jednolite umundurowanie jednostki. Dodat­kowo w tym okresie przeprowadzono rozbudowę taboru strażac­kiego.

W kolejnych latach działalności, władze położyły duży na­cisk na wyszkolenie i wyposażenie jednostki, organizowano licz­ne szkolenia i treningi. Praca ta zaowocowała wynikami w zawo­dach strażackich, w których drużyna z Tuliszkowa zajmowała I miejsca. Strażacy brali czynny udział w życiu miasta często sta­jąc na czele komitetu obchodów świąt narodowych tak jak to mia­ło miejsce w 1929 roku w czasie uroczystości związanych z rocznicą ogłoszenia Konstytucji 3 Maja. W latach trzydziestych, członków straży można było zauważyć także w innych organiza­cjach społecznych Tuliszkowa, jak chociażby w Komitecie Opieki Społecznej czy w Oddziale Ligi Morskiej.

Wiosną 1931 roku doszło do zmian w zarządzie straży. Nowym wiceprezesem został Władysław Lesiński a naczelnikiem dr Maksymilian Poper, który piastował swoje stanowisko już od 1929 roku. W tym czasie stan liczebny jednostki wynosił 52 członków czynnych oraz 45 dożywotnich, wartość całości ma­jątku straży liczyła 25 tysięcy złotych.

W dniu 10 maja 1931 roku Straż w Tuliszkowie zorgani­zowała święto z okazji 25-lecia swojego istnienia, na które przy­było wielu zaproszonych gości ze starostą konińskim na czele. Po wysłuchaniu licznych przemówień orkiestra strażacka dała kon­cert uświetniając jubileusz. W następnych dniach w jednostce do­szło do zmiany prezesa, którym został Władysław Kochański. Funkcję tę będzie pełnił do 1939 roku.

W dniu l września 1939 roku wybucha II wojna światowa. Tuliszków jak reszta ziem polskich dostała się pod okupację hitle­rowską. Już w 14 dniu wojny straż przeszła pod zarząd okupanta. Jednostką w tym okresie dowodził obywatel niemiecki najpraw­dopodobniej o nazwisku Razwek.

W czasie okupacji Niemcy wyposażyli jednostkę w samo­chód bojowy marki Mercedes Benz z przyczepą oraz w dwie mo­topompy M-800 i M-1200 marki DKW używane przez okres oku­pacji i po zakończeniu wojny.

W dniu 21 stycznia 1945 roku po sześciu latach okupacji do Tuliszkowa wkraczają wojska polskie i radzieckie wyzwalając mieszkańców spod okupacji niemieckiej. Niemcy pospiesznie opuszczając miasto zabrali ze sobą znaczną część wyposażenia straży, w tym jakże ważny wóz bojowy, motopompę, węże, część umundurowania i drobnego ekwipunku.

W dniu 4 maja 1945 roku odbyły się wybory do zarządu jednostki. Pierwszym powojennym prezesem został Józef Patrzy-kąt, zastępcą wybrano Wincentego Karpińskiego, a naczelnikiem został Lucjan Weber, którego wkrótce zastąpił Józef Hanć. Wła­dze te podjęły decyzję o rozbudowie remizy. Starania trwały do 1948 roku. Jeszcze w 1945 r. miejscowa straż zdobyła pierwszy samochód marki Chevrolet CBGxC3, który został odnaleziony pod Nowym Światem. Po szybkim remoncie i przystosowaniu go do nowej funkcji wszedł do służby pożarniczej w dniu 23 wrze­śnia 1945 r. Majątek straży na koniec 1945 r. wyniósł 9500000 zł, a stan osobowy przedstawiał się następująco: 5 oficerów, 5 kie­rowców, 2 specjalistów motopompy i 38 strażaków.

W 1948 roku odbyło się pierwsze walne zebranie spra­wozdawczo-wyborcze. W zebraniu wzięło udział 31 członków czynnych, 14 honorowych, 12 popierających. Prezes oznajmił, iż w 1947 roku zawiązał się komitet rozbudowy remizy, który uzy­skał ze zbiórek 500 tysięcy złotych, oraz podał dane dotyczące zakupionego już na ten cel materiału. Zebranie wyłoniło także nowego prezesa, którym został Wincenty Karpiński. W marcu 1948 roku Zarząd OSP zakupił z urzędu likwidacyjnego samo­chód marki Diamant T Motor za kwotę 180 tyś. zł. Zakup był możliwy dzięki pomocy Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych w Warszawie. Jednocześnie rozpoczęły się prace nad rozbudową remizy, które zostały ukończone uroczystym po­święceniem nowo rozbudowanego gmachu w sylwestra 1950 ro­ku. W tym też roku jednostka doznała dotkliwej straty. Zmarł je­den z założycieli tuliszkowskiej straży-Józef Patrzykąt.

W rok później straż podpisała umowę na wynajem sali na kino, które otrzymało nazwę „Wiedza". Był to kolejny sposób na wzbogacenie kasy jednostki, a jednocześnie danie możliwości zarządowi na następne zakupy. W 1952 roku nastąpiły zmiany personalne w zarządzie jednostki. Tym razem prezesem został Józef Bazela, a naczelnikiem Czesław Siwek.

Lata pięćdziesiąte upłynęły na wielu wyjazdach do poża­rów. W tym czasie straż posiadała samochód Chevrolet, samo­chód ciężarowy Diamant, dwie motopompy, węże B 200 m, węże C 150 m oraz 9 szt. węży ssawnych.

Czerwiec 1957 roku przyniósł kolejne wielkie chwile tuliszkowskim strażakom. Jednostka otrzymała nową działkę przy­legającą do dotychczasowej remizy z przeznaczeniem na dalszą rozbudowę. Jednocześnie OSP otrzymała nowy sztandar. Było to związane z tym, iż stary, z 1907 roku, posiadał wizerunek orła z koroną i ze względów ideologicznych trzeba było ufundować kolejny. Z końcem roku jednostka została właścicielem następne­go samochodu marki Star 21, a rok później został wyremontowa­ny Chevrolet z 1945 r.

Straż nie tylko wykonywała swoje obowiązki statutowe, biorąc udział w akcjach gaśniczych. Laury zbierała także w zawo­dach rejonowych często zdobywając I miejsca jak chociażby w roku 1959, 1960 czy 1962. Sukcesy te były możliwe dzięki dużemu naciskowi na wyszkolenie druhów. Straż brała także czynny udział w życiu kulturalnym miasta. Na przełomie lat pięćdziesią­tych i sześćdziesiątych, udostępniła świetlicę wyposażoną w sprzęt sportowy i telewizyjny, była organizatorem licznych spo­tkań i majówek, w których chętnie uczestniczyli mieszczańscy Tuliszkowa.

W roku 1960 jednostka OSP zakończyła budowę pod­ziemnego zbiornika wodnego o pojemności 100 tysięcy litrów wody, a rok później weszła w posiadanie nowej motopompy.

W październiku 1962 roku miała miejsce uroczystość 55-lecia OSP Tuliszków. W jubileuszu wzięło udział wielu zaproszo­nych gości, w tym władze miasta i powiatu. Program zakładał ponowne wręczenie sztandaru ufundowanego w 1957 roku oraz odsłonięcie popiersia Tadeusza Kościuszki ufundowanego w 1934 roku, zburzonego przez okupanta, a przechowanego w kanale na­prawczym straży w Tuliszkowie. Popiersie zostało odrestaurowa­ne przez druhów i ponownie umieszczone na cokole na Placu Wolności. W tym też roku następuje wymiana samochodu bojo­wego na Stara 28 z cysterną. Samochód służył jednostce do 1976 roku.

Z końcem lat sześćdziesiątych, ukonstytuował się następny zarząd jednostki. Funkcję prezesa w tym czasie sprawował nadal Wincenty Karpiński, zastępcą był Aleksander Wejman, naczelni­kiem wybrano Mieczysława Małolepszego. Głównym celem tego zarządu było przeprowadzenie robót związanych z dobudową no­wej części do istniejącej już bryły remizy. Aby można było zreali­zować ten cel, straż prowadziła szeroko zakrojoną akcję zbierania funduszy poprzez organizację licznych imprez kulturalnych. Sta­rano się także pozyskać fundusze z zewnątrz.

W roku 1973 nastąpiły kolejne zmiany w zarządzie jed­nostki. Nowym prezesem został Aleksander Wejman, jego zastęp­cą Henryk Nowakowski, a naczelnikiem mianowano Jana Dolińskiego. W latach następnych przeprowadzono prace moderniza­cyjne w budynku remizy, a druhowie zdobyli kolejne nagrody w strażackich zawodach rejonowych W roku 1981 przypadł jubileusz 75-lecia istnienia OSP w Tuliszkowie. Uroczystości zorganizowano 28 czerwca. Zapro­szono licznych i znamienitych gości z całego rejonu. Po wysłu­chaniu przemówień i historii miejscowej straży, przedstawiciele władz Tuliszkowa i Komendy Rejonowej w Turku udekorowali sztandar jednostki oraz wręczyli odznaczenia zasłużonym druhom strażakom.

W dniu 15 grudnia 1986 roku, kolejnym na stanowisko prezesa został powołany Henryk Nowakowski, który podjął decy­zję o przygotowaniu dokumentacji remontu remizy.

W połowie lat osiemdziesiątych stan osobowy jednostki wynosił 29 druhów czynnych, 21 honorowych i 17 wspierających. Jednostka rocznie wyjeżdżała średnio do 16 pożarów na terenie gminy i miasta Tuliszków, nie licząc innych drobnych akcji lub wyjazdów ratunkowych.

Z początkiem lat dziewięćdziesiątych prezesem został Je­rzy Joński, któremu udało się przeprowadzić uwłaszczenie działki położonej przy ulicy Poznańskiej.

W dniu 23 lutego 1996 roku, w czasie kolejnego walnego zebrania nastąpiły wybory do władz straży. Nowym prezesem został Kazimierz Klimczak, zastępcą Roman Kowalski, a naczelnikiem Krzysztof Patrzykąt. Zarząd poinformował, iż miejscowa jednostka w 1995 roku podpisała umowę z burmi­strzem o udziale OSP w Systemie Ratownictwa Drogowego. Lata dziewięćdziesiąte przyniosły także sukcesy w zawodach strażac­kich, podczas których, zawodnicy z Tuliszkowa, w 1994 roku zajęli III miejsce, a w 1996 I miejsce (sekcja żeńska).

Dnia 21 lipca 1996 roku miała miejsce uroczystość 90-lecia OSP w Tuliszkowie. Na ten jubileusz przybyli zaproszeni goście z Wojewódzkiej Straży z Poznania, Komendy Wojewódz­kiej Straży w Koninie, Komendy Rejonowej w Turku oraz dele­gacje okolicznych jednostek. W połowie lat dziewięćdziesiątych jednostka posiadała samochody Jelcz i Żuk, dwie motopompy, węże gaśnicze oraz basen przeznaczony do zawodów strażackich.

Po burzliwym roku 2000, w lutym 2001 został powołany następny zarząd w skład którego weszli na stanowisko prezesa Kazimierz Klimczak, zastępcą został Roman Kowalski, a naczel­nikiem Jan Żołądź. Skład ten utrzymał się do 2004 roku. Na za­rządzie straży spoczywał obowiązek zorganizowania m.in. uro­czystości 95-lecia jednostki, która odbyła się 22 lutego 2002 roku. Jubileusz ten dla druhów był bardzo ważny, gdyż wiązał się z przekazaniem nowego samochodu bojowego marki Star, oraz z nadaniem i udekorowaniem sztandaru jednostki najwyższym odznaczeniem strażackim jakim jest „Medal Honorowy im. Bole­sława Chomicza". Ceremonia zgromadziła liczne rzesze miesz­kańców, a także zaproszonych gości z Poznania, Konina i Turku. W rok później miejscowa jednostka OSP podjęła się zorganizo­wania narady szkoleniowej dla Burmistrzów, Wójtów, Prezesów Zarządów Gminnych, Komendantów Gminnych, Prezesów Ochotniczych Straży Pożarnych przy współudziale ZG ZOSP RP w Tuliszkowie i KP PSP w Turku.

W 2004 roku dotychczasowy prezes jednostki Kazimierz Klimczak zrezygnował z funkcji prezesa jednostki. Zastąpił go pełniący wcześniej funkcje wiceprezesa Roman Kowalski.

W roku 2006 odbyło się walne zgromadzenie na którym dotychczasowy   i odchodzący   zarząd   otrzymał   absolutorium. W dalszej części zebrania odbyły się wybory nowego zarządu na lata 2006-2011. Prezesem został wybrany Tadeusz Wawrzyniak, zastępcą Roman Kowalski, a naczelnikiem Piotr Macudziński. Już do nowego zarządu należały przygotowania do 100-lecia działal­ności   jednostki   w Tuliszkowie.   W tym   czasie   Straż   liczyła 67 członków czynnych,  18 wspierających. W marcu 2006 roku zarząd podjął decyzję o remoncie sali głównej remizy. Ponadto powołał specjalny Komitet Obchodów 100-lecia jednostki z prze­wodniczącym Bogusławem Naglewskim.  Obchody odbyły  się dnia 3 maja 2006 roku, gromadząc 25 delegacji okolicznych jed­nostek   OSP   z   pocztami   sztandarowymi,   parlamentarzystów, przedstawicieli urzędów gminnych i miejskich, władz strażackich oraz znaczną liczbę mieszkańców Tuliszkowa. Uroczystość roz­poczęła  msza  święta odprawiona kościele  parafialnym przez ks. Stanisława Nowaka i kapelana straży ks. Janickiego. Następnie odbył się pochód ulicami miasta. W dalszej części obchodów od było się poświęcenie pomnika św. Floriana na balkonie strażnicy, dekoracja zasłużonych druhów strażaków oraz okoliczne wystą­pienia.